Afet Yönetim Sistemi
- Agit Rubar Demir
Afet Yönetim Sistemi (AYS), afet bölgelerinde gönüllü yönetimini ve yardım koordinasyonunu sağlamak amacıyla geliştirilen bir platformdur. Sistem, afet sonrası süreçleri daha etkin yönetmek için gönüllülerin organize edilmesini ve yardımların güvenli şekilde dağıtılmasını amaçlar. Tamamen açık kaynak olarak geliştirilen bu platform, hem gönüllüler hem de yardım kuruluşları için etkili bir çözüm sunar. AYS’nin tarihçesi, Türkiye’de yaşanan büyük bir depremin ardından başlatılan çabalarla şekillenmiştir.
Tarihçe
Afet Yönetim Sistemi’nin Doğuşu
6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’de yaşanan büyük deprem, Afet Yönetim Sistemi’nin temelini attı. Deprem sonrasında, farklı teknolojik altyapılar ve iletişim eksiklikleri nedeniyle AYA (Açık Yazılım Ağı) platformunda yer alamayan bir grup gönüllü, daha uzun vadeli projelerle ilgili bir çözüm üretmek adına Afet Yönetim Sistemi’ni oluşturdu.
İlk Fikir: Lojistik Yönetimi
İlk başta, sistemin temel amacı afet sonrası yardımların güvenli bir şekilde ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlamaktı. Yardımların yolda yağmalanması ve sağlıklı bir şekilde ulaştırılamaması gibi problemler üzerine odaklanıldı. Lojistik fikri olarak başlayan bu süreç, zamanla farklı yönlere evrilmiştir. Ancak, bu lojistik fikirle yeterli destek sağlanamadığı için devam edilemedi.
Teknik Altyapıların Geliştirilmesi
Zamanla, teknik problemler çözülmeye başlandı ve platformun temelleri oluşturuldu. GitHub Organization oluşturularak, Back-End, Front-End, API & UI Automation projeleri için gerekli altyapılar kuruldu. Platformun geliştirilmeye başlaması için gerekli olan test ortamlarının kurulumu için ise Amazon Web Services (AWS) ile iletişime geçildi ve başlangıç olarak $5000 değerinde AWS kredisi sağlandı. Bu kredi sayesinde uygulamalar test ortamında çalıştırılmaya başlandı.
Altyapı ve Destekler
AWS Servisleri
AWS ile yapılan anlaşma sayesinde test ortamları için gerekli altyapılar oluşturuldu. Bütün uygulamalar AWS üzerinde çalıştırıldı ve uçtan uca testler gerçekleştirildi. Tüm platformun test ortamı AWS üzerinde canlıya alındı ve sistem uçtan uca çalıştırıldı.
JetBrains IDE’leri
JetBrains ile yapılan görüşmeler sonucunda, projeye son 6 ayda katkı sağlayan gönüllüler için 10 adet All Products Pack lisansı tanımlandı. Bu lisanslar, gönüllülerin projeye katkı sunarken en iyi araçlarla çalışabilmelerini sağladı.
Atlassian Araçları
İlk başta proje yönetimi GitHub Projects üzerinden yürütülüyordu. Ancak, daha profesyonel bir proje yönetim altyapısı kurmak için Atlassian ile iletişime geçildi ve proje yönetimi Jira ve Confluence platformlarına taşındı. Jira sayesinde proje süreçleri daha verimli bir şekilde yönetilmeye başlandı. Kanban Board dışında, tüm proje süreçleri halka açık olacak şekilde düzenlendi.
GitHub ve Açık Kaynak
GitHub Organization’da bulunan tüm repository’ler public olarak tutuluyor ve bu şekilde devam edecek. Afet Yönetim Sistemi, tamamen açık kaynak olarak başlamış ve bu ilkeye bağlı olarak hayatına devam edecektir. Proje sadece bir kuruma veya kişiye hizmet etmeyecek, kar amacı gütmeyen tüm organizasyonlar bu platformu kullanabilecektir.
Platformun Amaçları ve Kullanım Alanları
Gönüllü Yönetimi
AYS, afet bölgelerinde gönüllülerin etkin bir şekilde organize edilmesini sağlar. Gönüllüler, sistem üzerinden yardımları koordine eder ve belirli görevler alarak afetzedelere yardım ulaştırırlar. Gönüllülerin yetkileri, rol ve sorumluluklarına göre sistemde tanımlanır.
Yardım Koordinasyonu
Kurumlar, platformu kullanarak gönüllüler ve yardımlar arasındaki koordinasyonu sağlar. Yardım malzemelerinin hangi bölgelere ve ne zaman ulaşması gerektiği gibi önemli bilgiler platformda düzenli olarak güncellenir. Operatörler, sistemde gelen başvurulara göre hızlıca aksiyon alabilir.
Afet Sonrası Tahliye Yönetimi
AYS aynı zamanda Acil Durum Tahliye Başvuruları için de kullanılmaktadır. Afetzedeler, platform üzerinden tahliye başvurusunda bulunabilir. Bu süreçte operatörler başvuruları inceler, iletişime geçer ve tahliyeyi koordine eder. Amaç, şehirdeki insan sayısını azaltarak hem yardımların daha etkin bir şekilde ulaşmasını sağlamak hem de afetzedelerin güvenliğini sağlamaktır.
Platformun Kapsamı
AYS, sadece afet yönetiminde değil, farklı gönüllü organizasyonlarının da kullanabileceği geniş kapsamlı bir platformdur. Eğitim toplulukları gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlar, AYS’yi gönüllü organizasyonu ve yardım yönetimi için kullanabilir. Bu platform, her türlü topluluk yönetimine açık bir şekilde tasarlanmıştır.
Projenin Teknik Altyapısı
AWS Üzerinde Test ve Canlı Ortam
Tüm sistem AWS altyapısı üzerinde çalışmaktadır. Altyapı, Amazon’un sunduğu güvenilir ve ölçeklenebilir çözümlerle desteklenmiştir. Test ortamları AWS üzerinde kurularak uçtan uca testler gerçekleştirilmiş ve sistemin stabil çalıştığı kanıtlanmıştır.
JetBrains Lisansları
Projeye katkı sağlayan gönüllüler, JetBrains tarafından sunulan lisansları kullanarak projede en iyi yazılım araçlarına erişebilirler. Bu sayede geliştirme süreçleri hızlanmış ve kalite artırılmıştır.
Proje Yönetimi
Projenin yönetimi, Jira ve Confluence üzerinden profesyonel bir şekilde yürütülmektedir. Proje süreçleri Kanban Board ile takip edilmekte ve Jira sayesinde süreçler verimli bir şekilde organize edilmektedir. Confluence, projedeki bilgi paylaşımı ve dokümantasyon için kullanılırken, Jira üzerinden görev yönetimi ve proje takibi yapılmaktadır.
Gelecek Hedefleri
Afet Yönetim Sistemi, şu an açık kaynak olarak tüm dünya çapında kar amacı gütmeyen kuruluşlara hizmet etmek üzere tasarlanmıştır ve bu şekilde devam edecektir. Sistem, farklı gönüllü organizasyonları için genişleyebilir ve daha fazla kuruma hitap edebilir hale gelecektir.
Afet Yönetim Sistemi, 6 Şubat 2023 depremi sonrasında ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda şekillenmiş ve günümüzde daha kapsamlı bir platforma dönüşmüştür. AWS, JetBrains ve Atlassian gibi dünya devlerinin destekleriyle altyapısı güçlendirilmiş olan bu platform, afet sonrası süreçlerde gönüllülerin ve yardım kuruluşlarının daha organize ve etkin çalışmalarına yardımcı olur.
AYS, sadece bir kuruma veya kişiye hizmet etmeyen, açık kaynak ve kar amacı gütmeyen tüm organizasyonlara yönelik bir platform olarak büyümeye devam edecektir.